Sunday, February 1, 2015

Zaimki / Pronouns

1. ZAIMKI OSOBOWE
- podmiot (ja, ty, on, ona, ono itd.)


Singular Plural
1 yo
nosotros, nosotras
2
vosotros, vosotras
3 él
ella
usted

ellos
ellas
ustedes

2. ZAIMKI ZWROTNE
- się, siebie, robić coś samemu (kąpać się), lub czynność wzajemna (pisać do siebie, nienawidzić się wzajemnie)


Singular Plural
1. me się nos się
2. te os
3. se se
np.

Singular Plural
1. me baño kąpię się nos bañamos kąpiemy się
2. te bañas kąpiesz się os bañáis kąpiecie się
3. se baña kąpie się se bañan kąpią się


Paco y yo nos queremos y nos escribimos todos los días - Paco i ja się kochamy i codziennie do siebie piszemy. Marco y Juan se odian y por eso ahora se pelean - Marco i Juan się nienawidzą i dlatego teraz się biją.

3. ZAIMKI DZIERŻAWCZE /possessive pronouns  
- nieakcentowane, używane są przed rzeczownikami, gdy chcemy opisać do kogo należą (mój, twój, jej, nasz). Dostosowują formę (f/m, sg/pl) do rzeczownika!
For singular noun
Singular Plural
mi mój nuestro/a nasz/a
tu twój vuestro/a wasz/a
su jego, jej su ich

For plural noun
Singular Plural
mis moje nuestros/as nasze
tus twoje vuestros/as wasze
sus jego, jej sus ich
zamiast "su" można użyć de...
np. de ella, de Manuel, de los chicos.

 - akcentowane; występują bez rzeczownika (mine, yours) lub po rzeczowniku
Singular Plural
mío
mía
míos
mías
nuestro
nuestra
nuestros
nuestras
tuyo
tuya
tuyos
tuyas
vuestro
vuestra
vuestros
vuestras
suyo
suya
suyos  
suyas
suyo
suya
suyos
suyas

 Este es mi perro = Este es el mío. Este es el perro mío.
- rodzajnik nieokreślony + rzeczownik = 1 z wielu osób/rzeczy. Np.
Es un amigo mío. Jeden z moich przyjaciół.

4.ZAIMKI DOP. BLIZSZEGO
(kogo? co?)

Singular Plural

me mnie nos nas

te ciebie os was

lo
la
jego
los
las
je, ich
je, ich



ver algo/alguien widzieć coś/kogoś
comprar algo kupować coś
querer algo/alguien kochać/chcieć coś/kogoś
vender algo sprzedawać coś
contar algo opowiadać coś
comer algo jeść coś
decir algo mówić coś


5.ZAIMKI DALSZEGO
 (komu? Czemu?)
Singular Plural

me mnie nos nam

te tobie os wam

le jemu
jej
les im
im



comprar a alguien kupować komuś
quitar a alguien zabierać komuś
vender a alguien sprzedawać komuś
contar a alguien opowiadać komuś
prestar a alguien pożyczać komuś
decir a alguien mówić komuś

6. ZAMIANA
Whenever both pronouns begin with the letter "l" change the first pronoun to "se."
le lo = se lo
le la = se la
le los = se los
le las = se las
les lo = se lo
les la = se la
les los = se los
les las = se las

7. ZAIMKI WSKAZUJACE
 - wskazywanie o co chodzi, ten, ta, to, tamten + rzeczownik
Forma nijaka (nigdy nie akcentowana, zawsze osobno bez rzeczownika)
ESTO - blisko mówiącego
ESO - blisko adresata
AQUELLO - daleko
Zaimki wskazujące + rzeczownik
rodzaj męski
rodzaj żeński
liczba pojedyncza
liczba mnoga
liczba pojedyncza
liczba mnoga
este
estos
esta
estas
ese
esos
esa
esas
aquel
aquellos
aquella
aquellas
este hombre, esa mujer, aquel perro es muy peligroso.

Jeżeli występują osobno bądź zastępują rzeczownik, akcentujemy pierwsze "e"
Zaimki wskazujące bez rzeczownika
rodzaj męski
rodzaj żeński
liczba pojedyncza
liczba mnoga
liczba pojedyncza
liczba mnoga
éste
éstos
ésta
éstas
ése
ésos
ésa
ésas
aquél
aquéllos
aquélla
aquéllas
Éste es mi hermano.  
8. ZAIMKI PYTAJĄCE
 W pytaniach zawsze mają akcent, w twierdzeniach nigdy.

qué co
quién(es) kto
dónde gdzie
cuándo kiedy 
cuánto/a(s) ile
cómo jak
cuál(es) jaki
por qué dlaczego


9. ZAIMKI NIEOKREŚLONE
algo - nada
algien - nadie 
   w funkcji dopełnienia poprzedzany "a" np. No, no veo a nadie.
alguno - ninguno  - odmienne
alguno de + rodzajnik + noun/pronoun- jeden z/ ktokolwiek z
ninguno de  + rodzajnik + noun/pronoun  -żaden z
- piensa comprar alguna de estas casas?
- no me convence ninguna de ellas.
algún - ningún + rzeczownik r.męskiego l.poj.
- tiene algún problema?
- no, no tengo ningún problema. Ninguno de verdad.
cualquier  +  noun/adj. l.poj - nieodmienny- kazdy, ktrórykolwiek
cualquiera - no noun
a cualquiera - osoby w bierniku
todo - nieodmienne, osobno - wszystko
Julio lo sabe todo - Julio wie wszystko. Podwajane przez lo jako dopełnienie bliższe.
todos, todas - wszyscy wszystkie
todo el/ todo la + noun- cały, cała, całe
todos los/ todos las + noun - wszystkie, każdy
el perro se ha comido todo el pastel - pies zjadł całe ciasto
me gustan todas las ciudades de España
te he llamado toda la tarde
veo a mi novia todos los días.
cada + noun l.poj - nieodmienne, każdy, każde
voy de compras todos los días - we wszystkie dni (całość)
voy de compras cada día - każdego dnia (aspekt indywidualny)
cada uno/ cada una - każdy z nich; występują osobno
- tengo un libro para cada alumno.
- cada uno lo recibe gratis
mucho - poco -tanto
bastante - demasiado - suficiente
+ noun odmienne (muchas cosas)
+ verb nieodmienne (mucho tiempo)
otro/otra + noun - jeszcze jeden, inny
nigdy nie używamy z un, una
mismo 
rodzajnik + mismo + noun
el libro - el mismo libro 
noun + mismo - sam, same (we własnej osobie)
el jefe mismo me ha dado la noticia - sam szef przekazał mi wiadomość
lo mismo + no noun- to samo
tomas lo mismo de siempre?
adverb + mismo = wzmocnienie
ven ahora mismo

nieodmienne

Zaimki nieokreślone nieodmienne
algo
coś
alguien
ktoś
así
taki, taka
cada
każdy, każda
cada uno
każdy
demás
pozostali, pozostałe
nada
nic
nadie
nikt

odmienne
Zaimki nieokreślone odmienne

rodzaj męski
rodzaj żeński
l. pojedyncza
l. mnoga
. pojedyncza
l. mnoga
jakiś
alguno/algún
algunos
alguna
algunas
pewien
cierto
ciertos
cierta
ciertas
jakikolwiek
cualesquiera
cualquiera
cualesquiera
ten sam
mismo
mismos
misma
mismas
dużo
mucho
muchos
mucha
muchas
żaden
ninguno/ningún
ningunos
ninguna
ningunas
inny
otro
otros
otra
otras
mało
poco
pocos
poca
pocas
taki
tal
tales
tal
tales
tyle
tanto
tantos
tanta
tantas
cały
todo
todos
toda
todas
kilka
-
unos
-
unas


10. ZAIMKI WZGLĘDNE

Zaimki względne

rodzaj męski
rodzaj żeński

l. pojedyncza
l. mnoga
l. pojedyncza
l. mnoga
którego(whose)
cuyo
cuyos
cuya
cuyas
który
que
que
que
que
który
quien
quienes
quien
quienes
który
el cual**
los cuales
la cual
las cuales
the one who
el que
los que
la que
las que
wszystko co
cuanto
cuantos
cuanta
cuantas
lo que - la cosa que (abstract ideas)
lo cual - to, co (ideas, actiones=fomral)
Cuyo has to agree with the thing being owned, not the owner:
La niña, cuyo padre padre es profesor, es muy simpática.
La casa que compramos es nueva.
Ella es la señorita en quien estoy pensando.
que=quien
*quien tylko do osób-a quien
**el cual is formal and rarely used (=el que)
Lo que quieres no existe - That which you want does not exist.
Lo que necesitamos es más tiempo.

11. CON
Szczególny przypadek stanowi konstrukcja z przyimkiem CON, gdyż w zdaniu zaimki 1 i 2 os. l. poj., czyli mí i ti łączą się z nim tworząc formy:
conmigo
contigo
Ale zaimki él/ella/ellos/ellas tworzą formę consigo z przyimkiem CON tylko i wyłącznie wtedy kiedy zaimek osobowy jest zbieżny z podmiotem w zdaniu, czyli:
Él no quiere llevar a su hermano consigo. - On nie chce zabrać z sobą swojego brata.
ale:
No quiero hablar con él. - Nie chcę z nim rozmawiać.


http://www.hiszpanski.ang.pl/gramatyka/zaimki/dzierzawcze
http://toledohiszpanski.blogspot.com/2014/07/zaimki-dopenienia-dalszego-i-blizszego.html
http://www.curso.pl/index.php?p=2_163
 http://www.hiszpanski.org.pl/Gramatyka-hiszpanska/Zaimki-osobowe.html
http://www.studyspanish.com/lessons/iodopro.htm